Tekst: Amanda van Schaik
Illustratie: Saskia Bol
Je hebt een romantisch diner met Brad Pitt, je wordt achtervolgd door een kudde haaien op pootjes, je knippert met je ogen en je teleporteert jezelf van Amsterdam naar New York. Onmogelijk? Nee, niet in je dromen. In je dromen is alles mogelijk. Maar wat betekenen je dromen? Zijn dromen een spiegel van je ziel? Of slaan dromen nergens op?
Je geeft een presentatie voor een grote groep mensen en opeens ben je naakt. De toeschouwers zijn wel gekleed. Heel veel mensen dromen dit. Maar wat betekent deze droom? Droomuitlegboeken geven verschillende verklaringen. Wanneer je droomt over je eigen naaktheid, kan het betekenen dat je je kwetsbaar voelt over een bepaald aspect in je leven. Of je wilt goedgekeurd worden door anderen. Naaktheid kan ook betekenen dat je je onzeker voelt over je lichaam. Of het verlangen om opgemerkt te worden. Talloze verklaringen dus, maar welke is de waarheid?
Alvorens we je leren de waarheid onthullen, willen we eerst stilstaan bij hoe dromen tot stand komen. Verschillende wetenschappers, zoals Hobson & MacCarley en LaBerge hebben verklaringen gegeven hoe dromen worden gevormd. De volgende factoren hebben invloed op het ontstaan en de inhoud van je dromen: alles wat je overdag hebt meegemaakt, je eigen fantasie, prikkels van je lichaam (kou, honger) en prikkels van buiten (een druppelende kraan). Je droomt het meest intensief tijdens de REM-slaap. Je lichaam rust dan uit, maar je hersenen werken volop. Je REM-slaap is onontbeerlijk voor een goede gezondheid: uit onderzoek is gebleken dat wanneer mensen worden gewekt uit hun REM-slaap, zij er alles aan doen om de verloren REM-slaap weer in te halen. Mensen met een tekort aan REM-slaap hebben last van concentratieproblemen en zijn prikkelbaar en gespannen. Volgens psycholoog Victor Spoormaker is de REM-slaap, het stadium waarin je droomt, nodig om de informatie die je de hele dag hebt ontvangen, efficiënt te verwerken zodat je hersenen de volgende ochtend weer fit aan de slag kunnen. Victor Spoormaker voert droomonderzoek uit aan de Universiteit van Utrecht waarvan hij de resultaten in zijn boek Alles over dromen heeft bekendgemaakt. Je dromen dragen dus bij aan de informatieverwerking: door te dromen, blijf je mentaal in balans.
De Weense arts en psychiater Sigmund Freud was de eerste die droomverklaringen naar een wetenschappelijk niveau tilde. Volgens Freud gaan onze dromen over onze onbewuste verlangens, driften en wensen, voornamelijk op seksueel gebied. Omdat je in je dromen niet wordt gehinderd door remmingen die je wel hebt als je bij bewustzijn bent, doe je in je dromen wat je feitelijk zou willen doen. De symboliek van de dromen heeft veelal een seksuele betekenis, zoals een toren die symbool staat voor het mannelijke geslachtorgaan en een smalle gang als symbool voor het vrouwelijke geslachtsorgaan. Wetenschappers na Freud legden minder nadruk op de seksuele driften, maar zijn het wel met hem eens dat dromen boodschappers zijn van het onderbewuste. Vaak worden die boodschappen gekleed in een symbolisch jasje. Hoe kun je dan die symboliek achterhalen?
Niet uit droomuitlegboeken, zegt Spoormaker. Hij vindt dat er gekeken moet worden wat dromen voor een specifieke individu kunnen betekenen. Per persoon kan een droom dus een andere betekenis hebben. Iedereen heeft verschillende associaties bij symbolen. De betekenis van dromen is dus individueel, alleen jij kunt de betekenis van je eigen dromen achterhalen.
Hoe doe je dat? Door je droom in enkele zinnen samen te vatten en dan te kijken of je droom overeenkomsten heeft met je dagelijks leven. Ook kun je bij de belangrijke zaken uit je droom, je eigen associaties maken. Zo kun je inzicht krijgen in de betekenis van sommige zaken in je droom. Door dit vaker te doen, krijg je hier meer handigheid in en door meer inzicht in je dromen kom je uiteindelijk meer over jezelf te weten!
Kader
Wanneer droom je?
Wanneer je gaat slapen, werkt je lichaam een slaapcyclus af. Wanneer je net in slaap doezelt, is er nog volop hersenactiviteit, dit is stadium 1. Hierna ga je steeds dieper slapen, waarbij je hersengolven steeds langzamer worden en kom je via stadia 2 en 3 terecht in stadium 4: de diepste slaap. In deze stadia kun je wel dromen, maar meestal zijn het lichte dromen. Van stadium 4 keer je weer terug, van 3 naar 2 naar 1. En dan gebeurt het: je komt terecht in je REM-slaap (rapid eye movement), tijdens dit slaapstadium schieten je ogen heen en weer). In deze fase droom je. Gemiddeld slapen mensen 8 uur per etmaal, dus eenderde van je leven breng je slapend door. Iedereen droomt. Zelfs de mensen die zeggen dat ze niet dromen.
Kader
Hoe onthoud je je dromen?
Leg je dromen vast. Leg een schrijfblok en een pen naast je bed. Op het moment dat je wakker wordt, schrijf dan meteen je droom op. Als je je dromen niet meer weet, probeer dan op het moment dat je wakker wordt, even te blijven liggen in dezelfde houding. Als het goed is, komt je laatste droom dan terug. Je kunt ook een dictafoon naast je bed leggen en je dromen inspreken als je niet zo’n schrijver bent.